نام فارسی: اطلسی
اسم رایج انگلیسی: Petunia
اسم علمی: Petunia spp.
خانواده: Solanaceae (سیب زمینیان)
نوع گیاه: یکساله
اندازه ی گیاه بالغ: بلندی گیاه: 15-60 سانتی متر گستردگی گیاه: تا 91 سانتی متر
نیاز نوری: نور کامل خورشید
نوع خاک: خاک مرطوب و با آبیاری خوب و کامل
اسیدیته(PH) خاک: اسیدی
زمان شکوفه دهی: بهار، تابستان، پاییز
رنگ گل: صورتی، بنفش، زرد، قرمز، نارنجی، سبز، سفید، سیاه
بومی: آمریکای جنوبی
قصه ی گیاه اطلسی:
در اوایل قرن 16 میلادی، کاشفان اسپانیایی توی آمریکای جنوبی یه گیاه کوتاه قد و رونده با گلهای سفید رنگ معطر که در گویش محلی پرتغالی petun نامیده میشد؛ رو پیدا کردن. نزدیکترین ترجمه به این کلمه “تنباکوی بی ارزش” میشه. بخاطر نگاهی که نسبت به این گیاه وجود داشت و اون رو اینطوری و بی ارزش نامگذاری کرده بودن، اون مسافرای اروپایی فکر نمیکردن که ارزششو داشته باشه تا چندتا نمونه از این گیاه رو به اسپانیا بفرستن و دیگه این گیاه به دست فراموشی سپرده شد تا اینکه حدود سیصد سال بعد در سال 1823، برادر ناپلئون (جوزف بُناپارت/ Joseph Bonaparte) چندتا کاشف رو به آرژانتین (آمریکای جنوبی) فرستاد. این دفعه دیگه اونا چندتا نمونه از گیاه اطلسی رو جمع آوری کردن و به اسپانیا فرستادن. گیاه شناسان این گیاه رو توی دسته ی بندی گیاه شناسی در خانواده ی تنباکو (tobacco family) قرار دادن.
تو سال 1831، چند سال بعدتر از ماجرای ورود گل اطلسی به اسپانیا، کاشف بزرگ اسکاتلندی یعنی جیمز توییدی (James Tweedie)، توی یکی از سفرهای خودش به آمریکای جنوبی یه گونه ی دیگه ای از اطلسی رو کشف کرد. این سری گل این گیاه به رنگ بنفش بود. اون سریع این گیاهها رو به باغ گیاهشناسی گلاسکو فرستاد. بخاطر تلاشهای بی نظیر اون یکی از گونه های اطلسی به اسم اون نامگذاری شده. (Petunia tweedia).
اواخر همین قرن، یعنی اواخر سده ی 1800 میلادی، افرادی که کارشون تکثیر گیاهان بود توی کشورهای انگلیس، آلمان، آمریکا و ژاپن شروع به کار روی گیاه اطلسی کردن و گونه های متنوع تر و با رنگهای جدیدتر و اندازه های بزرگتر رو تولید کردن و اینجوری شد که الان این گل زیبا توی خونه های ما هم پیدا میشه.
شرایط نگه داری اطلسی:
گل های اطلسی از فصل بهار شروع به جوونه زنی میکنن اما اوج گلدهی این گیاه توی فصل تابستونه و تا پاییز هم ادامه داره و وقتی سرمای زمستونه برسه دیگه توانایی گلدهی نداره. گرمای شدید تابستونه میتونه باعث توقفِ موقت گلدهی بشه. گیاهای اطلسی که توی باغچتون قدیمی تر هستن رو سرزنی کنن تا باعث تحریک و ادامه ی گلدهی گیاه بشن. (یعنی با یه قیچی چند سانت بالایی گیاه که گل پژمرده داره رو بچینین.)
گل اطلسی نیاز به آبیاری منظم و دائمی داره و توی فصل رشد این گیاه باید بهش کود بدین (یعنی فصل بهار تا پاییز). اگه از گیاه در برابر شرایط نامساعد محیطی مراقبت کنین خیلی به سرزنده موندن اون کمک میکنین. مثلا زمان موج گرمای تابستونه میتونین از سایبون براشون استفاده کنین تا جلوی این گرمای شدید و آسیب به گل اطلسی رو بگیرین یا اگه گلدون گیاه قابل جابجایی هست بطور موقت به جای بهتری منتقلش کنین.
نور:
بیشتر انواع اطلسی ها نور کامل خورشید رو دوست دارن که این به معنی اینه که بیشتر روزهای هفته حداقل 6 ساعت از روز، نور مستقیم خورشید بهشون بتابه. اما حواستون باشه توی اوج گرمای تابستون از یه سایبون موقت خصوصن برای جلوگیری از نور عصرگاهی خورشید استفاده کنین. اینکار به گیاه کمک میکنه تا تر و تازه و شاداب بمونه و بهتر شکوفه دهی کنه.
خاک:
گل اطلسی خاک سبک و حاصلخیز که زهکشی خوبی داره ترجیح میده. تا زمانیکه این گیاه زهکشی خوب آب داشته باشه؛ میتونه توی خاکهای مختلفی رشد کنه. البته این گیاه، خاکهای با حالت کمی اسیدی رو بیشتر ترجیح میده.
آب:
شبیه خیلی از گیاهان یکساله ی دیگه، گل اطلسی هم دوست نداره برای مدت طولانی بدون آب بمونه. اما از اونطرفم خاک خیلی مرطوب و غرقاب رو دوست نداره چون اینجوری ریشه اش دچار پوسیدگی میشه. علاوه بر این آبیاری بیش از حد به گیاه باعث میشه که کمتر گلدهی کنه و ساقه های دراز و بدشکلی داشته باشه.
به طور کلی بهترین حالت آبیاری برای گل اطلسی، اینه که اصلن اجازه ندین خاکش خشک بشه و توی هر سری آبیاری مطمئن باشین که آبیاری رو خوب و کامل انجام دادین. ( انگشتتون رو توی خاک به اندازه ی 5 سانتی متر فرو کنین و اگه دیدین خاک خشکه حتمن آبیاری کنین.)
دما و رطوبت:
ایده آلترین دما برای گل اطلسی 15-23 درجه سانتی گراد توی طول روز و 12-18 درجه سانتی گراد توی طول شب. این گیاه میتونه کاهش دما رو تا 4.5 درجه سانتی گراد تحمل کنه اما بیشتر از این مقدار کاهش دما باعث یخ زدگی و آسیب و مرک گیاه میشه. رطوبت کم تا متوسط برای این گیاه ایده آل هست.
کوددهی:
گیاه اطلسی رو در زمان مناسب سال و با یه کود متعادل غذادهی کنین. اگه کمی کمپوست هم به خاک اضافه کنین به رشد بهتر گیاه کمک میکنه. زمان مناسب کوددهی توی فصل رشد گیاه یعنی فصل بهار تا پاییز هست. هر 2 الی 3 هفته یکبار از کود مخصوص گلدهی برای این گیاه استفاده کنین. البته بعضی از انواع این گیاه دوست دارن که به صورت هفتگی آبیاری بشن.
منبع: thespruce ,Thompson & Morgan/ ترجمه ی: نوا صابری
سایر گیاهنامه‌ها
ریحان مقدس
